Tin Tức Nông Sản
CÂY ĐẬU ĐEN
Th5
CÂY ĐẬU ĐEN
Giới thiệu về cây đậu đen
Cây đậu đen (còn gọi là đỗ đen) là một trong những loại cây họ đậu quen thuộc với người Việt Nam. Không chỉ là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, đậu đen còn là vị thuốc quý trong Đông y, góp phần bảo vệ sức khỏe và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý như phong nhiệt, thiếu máu, nhứt đầu, can thận hư, suy thận bổ khí,…
Tên khoa học của cây đậu đen là Vigna cylindrica ( L.) Skeels, thuộc họ đậu (Fabaceae). Loài cây này có nguồn gốc từ Châu phi. Hiện nay cây đậu đen đã lan rộng và được trồng phổ biến ở nhiều vùng khác trên thế giới bao gồm cả Châu Á và Nam Mỹ. Tại Việt Nam cây đậu được trồng rộng rãi ở các tỉnh đồng bằng và trung du.
Từ lâu, đậu đen đã trở thành một phần không thể thiếu trong ẩm thực dân gian Việt, góp mặt trong nhiều món ngon như chè đậu đen, cháo đậu, nước đậu rang hay cơm đậu đen. Ngoài ra, cây còn có vai trò cải tạo đất, giúp tăng độ phì nhiêu tự nhiên nhờ khả năng cố định đạm.
Đặc điểm tự nhiên
Cây đậu đen là loại cây thân thảo, sống một năm, mộc trên đất, thường có thân đứng, có khả năng bò hoặc leo tùy theo giống. Thân cây mềm toàn thân không có lông, chiều cao trung bình từ 30 – 60 cm.
- Lá: Mọc so le, bao gồm 3 lá chét kép, có lá kèm nhỏ. Lá chính lớn hơn và dài hơn so với các lá chét.
- Hoa: Nhỏ, thường có màu tím nhạt hoặc vàng, chùm hoa dài khoảng 20-30cm.
- Quả: Là dạng quả đậu, quả thẳng đứng hoặc nghiêng dài khoảng 7-15cm, chứa 8-10 hạt được xếp dọc trong quả, khi chín có màu nâu hoặc đen.
- Hạt đậu đen: Hạt có hình bầu dục vỏ ngoài đen bóng, nhân trắng hoặc xanh nhạt tùy giống.
Phân loại đậu đen
Đậu đen trắng lòng và Đậu đen xanh lòng
Thành phần dinh dưỡng của đậu đen
Giá trị dinh dưỡng trong 100g đậu đen đã nấu chín như sau:
- Năng lượng 484 kJ (116 kcal)
- Carbohydrate 20,76g
- Đường 3,3 g
- Chất xơ thực phẩm 6,5g
- Chất béo 0,53 g
- Protein 7.73 g
- Thiamine (vit. B 1) 0,202 mg (18%)
- Riboflavin (vit. B 2) 0,055 mg (5%)
- Niacin (vit. B 3) 0,495 mg (3%)
- Axit pantothenic (B 5) 0,411 mg (8%)
- Vitamin B 6 0,1 mg (8%)
- Folate (vit. B 9) 208 mg (52%)
- Vitamin E 0,28 mg (2%)
- Vitamin K 1,7 mg (2%)
- Canxi 24 mg (2%)
- Ủi 2.51 mg (19%)
- Magiê 53 mg (15%)
- Mangan 0,475 mg (23%)
- Phốt pho 156 mg (22%)
- Kali 278 mg (6%)
- Natri 4 mg (0%)
- Kẽm 1,29 mg (14%)
Ghi chú!: Tỷ lệ % đáp ứng nhu cầu hàng ngày của người lớn.
Theo các nguồn phân tích khác:
Hạt đậu đen có giá trị dinh dưỡng cao. Trong hạt khô có 24,2% protit, 1,7% lipit, 53,3% gluxit, 2,8% tro, 56mg% canxi, 354mg% P, 6,1mg% sắt, 0,51mg% Vitamin B1, 0,21mg% Vitamin B2, 3mg% Vitamin PP. Hàm lượng các axit amin cần thiết trong Đậu đen cũng rất cao. Trong 100g Đậu đen có 0,97g lysin, 0,31g metionin, 0,31g triptophan, 1,16g phenylanin, 1,09g alanin, 0,97g valin, 1,26g leuxin, 1,11g isoleusin, 1,72g acginin và 0,75g histidin.
Công dụng và lợi ích của cây đậu đen
Lợi ích của đậu đen đối với sức khỏe
Hạ huyết áp
Đậu đen có hàm lượng natri thấp và chứa các chất như kali, canxi và magie có thể giúp giảm huyết áp.
Giảm cholesterol và cải thiện sức khỏe tim mạch.
Hàm lượng magie, folate, và chất chống oxy hóa giúp giảm cholesterol xấu và huyết áp. Nghiên cứu cho thấy, tiêu thụ đậu đen có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim và tử vong. Ngoài ra, đậu đen cũng chứa chất flavonoid giúp giãn mạch và hạ huyết áp.
Hỗ trợ giảm cân
Chứa ít calo, giàu protein và chất xơ, giúp kiểm soát cơn đói. Ăn nhiều thực vật như đậu đen có thể giảm nguy cơ béo phì, tiểu đường, bệnh tim và tỉ lệ tử vong nói chung.
Hỗ trợ điều trị tiểu đường
Đậu đen có chỉ số đường huyết thấp (GI thấp), giúp kiểm soát lượng đường trong máu, tăng độ nhạy Insulin và ức chế hoạt động của enzyme tiêu hóa carb, giúp giảm lượng đường trong máu sau khi ăn. Chất xơ trong đậu đen còn làm giảm chỉ số đường huyết của bữa ăn, giúp kiểm soát lượng đường trong máu.
Thanh lọc cơ thể và giải độc gan
Đậu đen giúp đào thải độc tố qua hệ bài tiết, giảm gánh nặng cho gan và thận, thích hợp cho những người làm việc trong môi trường độc hại hoặc cơ thể bị nhiệt.
Lợi ích của đậu đen trong y học dân gian
Từ thời xưa, dân gian đã dùng đậu đen như một vị thuốc bổ thận, dưỡng huyết.
Một số bài thuốc quen thuộc:
- Nước đậu đen: Giúp thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu.
- Đậu đen ngâm giấm: Giúp giảm cân, giảm đâu lưng mỏi gối.
Ngoài việc dùng làm thực phẩm, Đậu đen còn được dùng để bào chế thuốc và làm thuốc, ngâm tẩm các vị thuốc để giảm bớt độc tính của thuốc như Ban miêu, Bã đậu… giảm vị chát của Hà thủ ô…
Lợi ích của đậu đen trong trong làm đẹp
Nhờ chứa nhiều anthocyanin và chất chống oxy hóa, đậu đen có khả năng: Làm chậm quá trình lão hóa da, hỗ trợ sáng da, tóc đen và chắc khỏe hơn.
Lợi ích của cây đậu đen trong nông nghiệp
Cây đậu đen có khả năng cố định đạm tự nhiên, giúp cải thiện chất lượng đất, giúp đất giữ nước tốt, giảm chi phí phân bón nhờ khả năng cố định nitơ trong không khí, phù hợp trồng xen canh để phục hồi đất bạc màu.
Những ai không nên ăn đậu đen?
Đậu đen là loại thực phẩm có tính mát, không phù hợp với những người mắc các bệnh về hệ tiêu hóa như loét dạ dày tá tràng, tiêu chảy và dễ bị lạnh ở tay chân
Người đang điều trị bằng thuốc: Một số thành phần trong đậu đen, đặc biệt là các chất chống oxy hóa, có thể làm giảm hiệu quả của thuốc Tây y, đặc biệt là thuốc kháng sinh.
Giá trị kinh tế và tiềm năng phát triển của cây đậu đen
Cây đậu đen đang dần trở thành cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao do năng xuất tốt, thời gian trồng ngắn, chi phí thấp va thị trường tiêu thụ ổn định, đặt biệt là cây đậu đen xanh lòng trên đất cát.
- Thị trường trong nước: Nhu cầu sử dụng đậu đen làm thực phẩm, thức uống dinh dưỡng và dược liệu ngày càng phổ biến.
- Thị trường xuất khẩu: Việt Nam có tiềm năng xuất khẩu đậu đen sang Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước châu Âu.
Nếu bạn đang tìm hiểu về đậu đen thì hãy liên hệ với Phú Minh Tâm là một trong những nhà cung cấp đậu đen uy tín, đảm bảo chất lượng đậu sạch và an toàn thực phẩm đạt tiêu chuẩn HACCP.
Cây đậu đen tuy nhỏ nhưng chứa đựng nguồn dinh dưỡng, dược tính và giá trị kinh tế to lớn. Từ bữa ăn dân dã đến bài thuốc quý, đậu đen đã gắn bó với đời sống người Việt như món quà giản dị từ thiên nhiên.
